Thực hiện thí điểm bảo hiểm nông nghiệp từ 1-7: Hướng đến quyền lợi lâu dài của người nông dân

1-7, thời điểm thực hiện thí điểm bảo hiểm nông nghiệp đang đến gần, sẽ có 21 địa phương được thực hiện thí điểm đầu tiên. Nhiều ý kiến cho rằng, mục tiêu cuối cùng của thực hiện thí điểm là nhân rộng mô hình này.Doanh nghiệp vẫn chưa sẵn sàng.Thủ tướng Chính phủ đã quyết định về việc thí điểm thực hiện bảo hiểm nông nghiệp (BHNN) giai đoạn 2011 – 2013 từ ngày 1-7 tại 21 tỉnh. Trong đó thực hiện bảo hiểm đối với cây lúa tại các tỉnh Nam Định, Thái Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Thuận, An Giang, Đồng Tháp.

Bảo hiểm đối với trâu, bò, lợn, gia cầm tại Bắc Ninh, Nghệ An, Đồng Nai, Vĩnh Phúc, Hải Phòng, Thanh Hóa, Bình Định, Bình Dương và Hà Nội. Bảo hiểm đối với nuôi trồng thủy sản cá tra, cá ba sa, tôm sú, tôm chân trắng tại Bến Tre, Sóc Trăng, Trà Vinh, Bạc Liêu, Cà Mau.

Trước đây, không phải việc thực hiện thí điểm BHNN chưa từng triển khai. Trên thực tế, đã có nhiều doanh nghiệp tham gia thí điểm nhưng hiện nay đều đã phải ngưng hoạt động này. Một doanh nghiệp đã từng tham gia lĩnh vực này cho biết, nông nghiệp là lĩnh vực có nhiều rủi ro. Bảo hiểm cho vật nuôi, cây trồng cũng có nghĩa là bảo hiểm cho những rủi ro khó xác định. Và tập quán sản xuất nhỏ lẻ, khiến doanh nghiệp khó ký hợp đồng với mọi hộ, cá nhân sản xuất nông nghiệp. Thêm vào đó, mô hình sản xuất nhỏ khiến nguồn lực người nông dân phân tán, khó có thể đầu tư trang thiết bị, nâng cao kỹ thuật canh tác để tạo ra sản vật có số lượng lớn, chất lượng cao và ổn định.

Một khó khăn nữa của việc triển khai BHNN là, tuy mốc 1-7 đã cận kề, song xem ra, sự chuẩn bị của các doanh nghiệp tham gia thị trường này chưa thật tích cực. Ông Nguyễn Xuân Thủy, Phó TGĐ Bảo hiểm Bảo Việt cho biết, để triển khai thí điểm BHNN còn rất nhiều việc phải làm. Là một doanh nghiệp lớn trên thị trường, Bảo Việt sẽ tham gia nhưng để có con người và bộ máy làm BHNN, vẫn cần thời gian chuẩn bị. "Bản thân chi nhánh tại các địa phương chỉ có vài chục người nhưng đang làm rất nhiều việc. Trong khi đó, BHNN khá mới nên phải đầu tư nguồn nhân lực”.

Thêm vào đó, người nông dân nhiều khi cũng thờ ơ với việc mua bảo hiểm cho nông nghiệp khi mà giá cả đầu ra của nông sản bấp bênh, họ cũng khó xác định được thu nhập để biết được thiệt hại xảy ra nếu có dịch bệnh, thiên tai. Đó là những bất cập khiến việc thực hiện BHNN khó khả thi.

Hướng nông dân sản xuất quy mô lớn

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hồ Xuân Hùng, việc triển khai BHNN không đơn giản vì mỗi tỉnh, thành phố phải chọn lựa một vùng bảo hiểm riêng và phù hợp. Đơn cử như tỉnh Nghệ An chọn bảo hiểm cho cây lúa thì không thể chọn những huyện vùng cao như Quỳ Hợp, Quế Phong... được, mà phải chọn các huyện như Hưng Nguyên. Song, Thứ trưởng Hồ Xuân Hùng cho rằng, có khó đến mấy cũng phải thực hiện bằng được bởi hiện nay, tổng đàn gia súc, gia cầm ở Việt Nam có đến hàng trăm triệu con; diện tích lúa hàng hóa, chăn nuôi thủy sản cũng phát triển nhanh. Nếu thiên tai, dịch bệnh xảy ra thì thiệt hại rất khó lường, không chỉ tác động trực tiếp tới đời sống nông dân mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế và an ninh lương thực quốc gia.

Những khó khăn là có và không thể chủ quan. Song, có một điều chắc chắn cần phải thực hiện để việc thí điểm BHNN được thành công, đó là xây dựng hệ thống chính sách để khuyến khích người nông dân chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất lớn, bởi nếu chỉ sản xuất theo quy mô nhỏ lẻ, manh mún thì mức rủi ro là không nhỏ, như vậy sẽ khó thu hút được doanh nghiệp tham gia bảo hiểm. Ngoài ra, nhiều ý kiến cho rằng, rất cần sự cam kết hỗ trợ của Nhà nước trước những tình huống rủi ro vượt quá sự gánh chịu của doanh nghiệp bảo hiểm.

Bên cạnh đó, để việc thực hiện thí điểm BHNN hiệu quả, đại diện Cục Quản lý và giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) cho biết, Bộ cũng đang tính toán rất kỹ mức thu, chi bảo hiểm, để hình thành được các Quỹ bảo hiểm. Trong quỹ đó tính rõ phần của dân, phần của doanh nghiệp và phần của Nhà nước. Với quỹ này, việc thực hiện bảo hiểm mới thực thi được lâu dài.

Theo Thứ trưởng Hồ Xuân Hùng, dự kiến, trong tháng 7 tới đây, Bộ NN-PTNT sẽ hoàn thành thông tư hướng dẫn và tổ chức họp với các tỉnh theo nhóm sản phẩm bảo hiểm để triển khai thực hiện thí điểm BHNN.

Duy Phương

Báo Đại Đoàn Kết